Rak piersi jest po raku płuca drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem złośliwym. Jak pokazują wyniki ostatnich badań, na przestrzeni minionych 25 lat współczynniki zachorowalności na raka piersi wzrosły średnio o około 30%[1]. Chorobę tę zalicza się do grupy nowotworów złośliwych. Powstaje ona z komórek gruczołu piersiowego i może rozwijać się zarówno miejscowo, jak i spowodować przerzuty do węzłów chłonnych oraz narządów wewnętrznych (w tym na przykład wątroby czy płuc)[2]. W początkowym stadium przebiega niemal bezobjawowo. Potem rozwijającemu się rakowi często towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych po stronie piersi, a na dalszych etapach przebiegu choroby także powiększenie węzłów szyjno-nadobojczykowych[3].
Zadbaj o odpowiednią profilaktykę
Wykrycie raka we wczesnym stadium daje pacjentowi znaczne szanse na wyleczenie. Lepiej jest jednak zapobiegać niż leczyć. Dlatego warto stosować tzw. profilaktykę pierwotną, która polega na działaniach zapobiegających zachorowaniu. Do tego typu czynności zaliczyć należy codzienną aktywność fizyczną, stosowanie dobrze zbilansowanej diety, ograniczenie spożycia alkoholu, a także – karmienie piersią.
Powszechnie wiadomo, że karmienie naturalne to istotny element profilaktyki zdrowotnej dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca, aby niemowlęta były karmione wyłącznie piersią do końca 6. miesiąca życia. Dzięki naturalnemu karmieniu zapewniamy dziecku ochronę immunologiczną i zmniejszamy ryzyko jego zachorowania na szereg chorób dietozależnych w przyszłości. W okresie 1000 pierwszych dni życia dziecka od poczęcia, a więc także w chwili karmienia piersią i rozszerzenia jego diety, intensywnie rozwija się mózg dziecka, kształtuje się układ odpornościowy, dojrzewa układ pokarmowy oraz programuje się jego metabolizm. To także moment, w którym kształtują się pierwsze nawyki żywieniowe niemowlęcia. W tym czasie najbardziej wartościowym pokarmem dla dziecka jest mleko matki. Co więcej, jak pokazują badania, karmienie piersią jest wyjątkowo korzystne nie tylko dla zdrowia dziecka, ale i dla organizmu matki. Pomaga ono bowiem zmniejszyć ryzyko krwawienia poporodowego, zwiększyć remineralizację kości oraz zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jajników i raka piersi w okresie pomenopauzalnym[4]. Obecnie uważa się, że karmienie piersią zmniejsza ryzyko zachorowania na powyższe dolegliwości poprzez:
- uruchomione wraz z procesem karmienia mechanizmy hormonalne,
- redukcję liczby cyklów owulacyjnych,
- różnicowanie tkanki piersi, zachodzące pod wpływem pojawienia się w piersiach pokarmu[5].
Co wiemy o przyczynach?
W Polsce pacjenci zmagający się z rakiem piersi stanowią około 23% ogółu zachorowań na nowotwory płci żeńskiej[6]. Mężczyzn choroba ta dotyka niezwykle rzadko. Szacuje się, że na stu pacjentów zmagających się z tą chorobą, tylko jeden z nich jest mężczyzną[7]. Wśród czynników zwiększających ryzyko wstąpienia nowotworu piersi wśród kobiet wymieniane się także:
- starszy wiek,
- wystąpienie pierwszej miesiączki przed ukończeniem 11. roku życia,
- późny wiek pierwszego porodu (po 35. roku życia),
- występowanie raka piersi w rodzinie,
- mutację niektórych genów (przede wszystkim BRCA1 i BRCA2),
- łagodne choroby rozrostowe piersi[8]
Karmienie piersią i co jeszcze…?
Niestety w Polsce dużym problemem jest niska skuteczność leczenia raka piersi spowodowana przede wszystkim niechęcią pacjentów do badań profilaktycznych. Zdecydowana większość chorych zgłasza się do onkologa dopiero w chwili, gdy choroba jest już w zaawansowanym stadium[9]. Świadczy to o tym, że nie stosują oni tzw. profilaktyki wtórnej, która definiowana jest jako regularnie przeprowadzane badanie piersi – zarówno samodzielne jak i kliniczne[10] – i umożliwia wykrycie nowotworu we wczesnym stadium rozwoju choroby. Nie warto lekceważyć badań kontrolnych.
Więcej informacji na temat korzyści płynących z karmienia piersią znaleźć można na stronie edukacyjnego programu „1000 pierwszych dni dla zdrowia” www.1000dni.pl.
[1] Rak piersi, pod red. J. Kornafela , Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa, 2011, s. 6.
[2] Źródło: http://onkologia.org.pl/rak-piersi-kobiet/
[3] Tamże.
[4] Poradnik karmienia piersią, źródło: http://www.1000dni.pl/bundles/app/front/docs/poradnik-karmienia-piersia-2016.pdf
[5] B. Wilson-Clay, K. Hoover, Rak piersi a laktacja, tł. K. Raczek-Pakuła, [w:] Atlas 2013, s.102-104,.
[6] Ferlay J.F., Bray P., Pisani P., Parkin, Mortality and Prevalence Worldwide, IARC CancerBase. IARCPress, Lyon 2004.
[7] Rak piersi…, s.. 8.
[8] D. Murawa, A. Dyzmann-Sroka, ABC raka piersi, Wielkopolskie Centrum Onkologii, 2010,s. 9.
[9] D. Murawa, A. Dyzmann-Sroka, ABC raka piersi…, s. 3.
[10] D.B. Thomas, D.L. Gao, S.G. Self, Randomized trial of breast self-examination in Shanghai: methodology and preliminary results. J Natl Cancer Inst 1997; 89 (5): 355-365.
